Rechtbank Amsterdam
Gemachtigde eiser, fotograaf Ruud Rogier: mr. O.M.B.J. Volgenant
Gemachtigde gedaagde, De Persgroep: mrs. D.J.G. Visser en P.J. Kreijger
Rechter: mr. C.W. Inden
Deze meetlat gaat over freelancers die naar de rechter stapten omdat DPG Media (voorheen De Persgroep) hen niet voldoende zou betalen. De freelancers kregen gelijk van de rechter. Doch beide freelancers zouden niet opnieuw naar de rechter stappen. Integendeel, lees het verhaal van Britt van Uem.
Het vonnis van fotograaf Ruud Rogier is interessant voor het gebruik van stockfoto's omdat het inzicht geeft in de tarieven en de marktmacht van mediagiganten:
"4. Voorheen – in 2003 – ontving [eiser] bij het Brabants Dagblad € 61,00 per foto, vanaf 500 foto’s in een jaar bedroeg dit tarief € 50,00. Dit zijn tarieven inclusief doorplaatsing bij andere uitgaven en inclusief herplaatsing. Bij herplaatsing na een jaar was een aanvullende vergoeding van € 25,00 overeengekomen. Het tarief voor een fotosessie bedroeg € 374,00 per dag en € 187,00 voor een halve dag.
5. De regionale krant De Limburger hanteert onder meer de volgende tarieven voor freelance fotografen:
Eén opdracht (twee uur, vijf foto’s) € 75,00.
Uurtarief fotograaf € 37,50.
6. Het tarief van De Persgroep voor huis-aan-huisbladen bedraagt € 22,00 per foto, vermeerderd met € 11,00 voor elke opvolgende foto op dezelfde locatie. Het tarief van De Persgroep voor regionale dagbladen bedraagt € 42,00 tot € 52,50 voor de eerste foto en € 21,00 voor opvolgende foto’s uit dezelfde opdracht. Het tarief van De Persgroep voor landelijke dagbladen bedraagt € 103,50 voor de eerste foto en € 51,75 voor opvolgende foto’s uit dezelfde opdracht. De Persgroep hanteert een dagtarief (meer dan 8 uur arbeid, meerdere plaatsingen) van € 315,00 (landelijk) en € 210,00 (regionaal)."
In 15 jaar tijd zijn de tarieven voor fotografen gedaald. De tarieven in de markt, voor werk in opdracht, wijken sterk af van de vrijwaringstarieven BeeldAnoniem. De vrijwaringstarieven worden bij kleine gebruikers regelmatig gebruikt om een schadevergoeding voor hergebruik op te begroten. Ook het onderzoek van de federatie Beeldrechten baseert de schade veroorzaakt door de kleine gebruiker op de vrijwaringstarieven.
Het vonnis van fotograaf Ruud Rogier is interessant voor het gebruik van stockfoto's omdat het inzicht geeft in de tarieven en de marktmacht van mediagiganten:
"4. Voorheen – in 2003 – ontving [eiser] bij het Brabants Dagblad € 61,00 per foto, vanaf 500 foto’s in een jaar bedroeg dit tarief € 50,00. Dit zijn tarieven inclusief doorplaatsing bij andere uitgaven en inclusief herplaatsing. Bij herplaatsing na een jaar was een aanvullende vergoeding van € 25,00 overeengekomen. Het tarief voor een fotosessie bedroeg € 374,00 per dag en € 187,00 voor een halve dag.
5. De regionale krant De Limburger hanteert onder meer de volgende tarieven voor freelance fotografen:
Eén opdracht (twee uur, vijf foto’s) € 75,00.
Uurtarief fotograaf € 37,50.
6. Het tarief van De Persgroep voor huis-aan-huisbladen bedraagt € 22,00 per foto, vermeerderd met € 11,00 voor elke opvolgende foto op dezelfde locatie. Het tarief van De Persgroep voor regionale dagbladen bedraagt € 42,00 tot € 52,50 voor de eerste foto en € 21,00 voor opvolgende foto’s uit dezelfde opdracht. Het tarief van De Persgroep voor landelijke dagbladen bedraagt € 103,50 voor de eerste foto en € 51,75 voor opvolgende foto’s uit dezelfde opdracht. De Persgroep hanteert een dagtarief (meer dan 8 uur arbeid, meerdere plaatsingen) van € 315,00 (landelijk) en € 210,00 (regionaal)."
In 15 jaar tijd zijn de tarieven voor fotografen gedaald. De tarieven in de markt, voor werk in opdracht, wijken sterk af van de vrijwaringstarieven BeeldAnoniem. De vrijwaringstarieven worden bij kleine gebruikers regelmatig gebruikt om een schadevergoeding voor hergebruik op te begroten. Ook het onderzoek van de federatie Beeldrechten baseert de schade veroorzaakt door de kleine gebruiker op de vrijwaringstarieven.
"10. (...) Wel is de marktpositie van De Persgroep van belang: er zijn (nog) slechts enkele grote spelers op de markt, zodat de onderhandelingspositie van een individuele journalist niet sterk is. Daarnaast erkent De Persgroep dat haar exploitatie van regionale dagbladen – hoewel beperkt – rendement oplevert. Tenslotte is van belang dat [eiser] het exploitatierecht onbeperkt heeft overgedragen aan De Persgroep. Daar staat echter tegenover dat dit slechts gedurende 7 dagen exclusief is en dat niet gebleken is dat herplaatsing van een foto vaak plaatsvindt."
De onderhandelingspositie van fotografen is verslechterd. Mediabedrijven zijn overgenomen en gefuseerd en er zijn nog maar een paar opdrachtgevers over. Naast dalende tarieven blijken fotografen tegenwoordig DPG Media een onbeperkte exploitatielicentie te verlenen, voorheen kregen zij wél betaald voor herplaatsing. Een onbeperkte exploitatielicentie betekent dat DPG Media de foto's mag doorverkopen, Ai ermee kan laten trainen en de foto's kan inzetten voor linkbuilding. Met als gevaar dat foto's terechtkomen op de servers van Big Tech. Waar de kleine gebruiker, die voortdurend als zondebok voor de dalende inkomsten wordt aangewezen, de foto's kan downloaden.
Wanneer de kleine gebruiker zo'n foto publiceert, komt Copytrack namens DPG Media een boete opeisen voor het schenden van het auteursrecht van de fotograaf. DPG Media vordert schadevergoeding uit eigen naam. Volgens een ander vonnis, punt 4.18, is zij daartoe gerechtigd. Dat zou betekenen dat fotografen afstand gedaan hebben van hun recht op een schadevergoeding.
De onderhandelingspositie van fotografen is verslechterd. Mediabedrijven zijn overgenomen en gefuseerd en er zijn nog maar een paar opdrachtgevers over. Naast dalende tarieven blijken fotografen tegenwoordig DPG Media een onbeperkte exploitatielicentie te verlenen, voorheen kregen zij wél betaald voor herplaatsing. Een onbeperkte exploitatielicentie betekent dat DPG Media de foto's mag doorverkopen, Ai ermee kan laten trainen en de foto's kan inzetten voor linkbuilding. Met als gevaar dat foto's terechtkomen op de servers van Big Tech. Waar de kleine gebruiker, die voortdurend als zondebok voor de dalende inkomsten wordt aangewezen, de foto's kan downloaden.
Wanneer de kleine gebruiker zo'n foto publiceert, komt Copytrack namens DPG Media een boete opeisen voor het schenden van het auteursrecht van de fotograaf. DPG Media vordert schadevergoeding uit eigen naam. Volgens een ander vonnis, punt 4.18, is zij daartoe gerechtigd. Dat zou betekenen dat fotografen afstand gedaan hebben van hun recht op een schadevergoeding.
In dit vonnis staat dat DPG Media slechts gedurende 7 dagen exclusieve rechten heeft. Daarna mag Rogier zijn werk aan anderen verkopen en kan DPG Media mijns inziens geen schade meer vorderen voor het mislopen van inkomsten. En Rogier ook niet als hij zijn recht op een schadevergoeding heeft overgedragen.
DPG Media is in hoger beroep gegaan. De uitkomst is mij niet bekend.
Rechtbank Amsterdam 1 november 2019, ECLI:NL:RBAMS:2019:8099
De Persgroep moet een freelance fotograaf 299 euro extra betalen voor het recht om 13 in april 2018 aangeleverde foto’s te gebruiken. De eerder betaalde vergoeding is niet billijk.
5 mei 2025 gepubliceerd