Rechtbank Amsterdam
Gemachtigde eisers uitgevers DPG MEDIA, MEDIAHUIS NEDERLAND en MEDIAHUIS NRC: mr. P.J. Kreijger
Gemachtigde gedaagde HOWARDSHOME: mr. Chr.A. Alberdingk Thijm
Rechters: mrs. C.M.E. de Koning, L. Voetelink en H.C. Hoogeveen bijgestaan door griffier mr. P.J. van Vliet
Hyperlinks onderscheiden het internet van papier. Hyperlinks zijn de bouwstenen van het internet. Linkbuilding zorgt voor bezoekers naar websites. Persoonlijk begrijp ik niet waarom uitgevers geavanceerde diensten met persoverzichten willen verbieden, dan wel de aanbieders willen laten betalen voor het deel van de content dat zij overnemen om bezoekers naar de websites van de uitgevers te lokken. Normaliter wordt er betaald voor hyperlinks, omdat het de vindbaarheid vergroot.
Voor dit archief leg ik het deel dat betrekking heeft op overname van foto’s langs de meetlat.
De feiten
"2.3. HowardsHome biedt sinds 2001 onder de naam “Howardshome nieuws” een signaleringsdienst aan circa 60 klanten. Deze klanten bestaan uit publieke instellingen, private ondernemingen, brancheorganisaties en uitgevers. De informatie voor haar signaleringen haalt HowardsHome voornamelijk uit op het internet beschikbare RSS (Really Simple Syndication)-feeds van nieuwsberichten."
Een dienst vergelijkbaar met Google News.
"2.5. Iedere dag verwerkt HowardsHome circa 30.000 nieuwe signaleringen. HowardsHome neemt in haar signaleringen een hyperlink naar het relevante bericht op, inclusief de titel, een korte beschrijving en indien publiek beschikbaar een tumbnail (een kleine afbeelding)."
Of een foto als thumbnail in een persoverzicht verschijnt wordt bepaald door de uitgever.
Wet op de naburige rechten
"2.5. Iedere dag verwerkt HowardsHome circa 30.000 nieuwe signaleringen. HowardsHome neemt in haar signaleringen een hyperlink naar het relevante bericht op, inclusief de titel, een korte beschrijving en indien publiek beschikbaar een tumbnail (een kleine afbeelding)."
Of een foto als thumbnail in een persoverzicht verschijnt wordt bepaald door de uitgever.
Wet op de naburige rechten
"4.4. HowardsHome betwist desalniettemin dat zij een inbreuk maakt op het persuitgeversrecht van de Uitgevers. HowardsHome doet daarbij een beroep op het tweede lid, aanhef, sub b en c, van artikel 7b Wnr dat bepaalt dat het in het eerste lid bedoelde uitsluitende recht niet van toepassing is op (b) het hyperlinken naar een perspublicatie en (c) het gebruik van enkele woorden of heel korte fragmenten uit een perspublicatie."
Er zijn juristen die beweren dat je foto's, die automatisch verschijnen bij het delen van een link op sociale media, moet verwijderen. Waarschijnlijk kennen deze juristen bovengenoemd artikel van de wet op de naburige rechten niet, zij redeneren vanuit de auteurswet waar de term 'hyperlink' ontbreekt.
"4.5 (…) Daarnaast heeft de minister (…) het volgende over hyperlinken in relatie tot artikel 7b Wnr meegedeeld: “Uitgevers plaatsen perspublicaties op het Internet. Nieuwsaggregatoren en mediamonitoringdiensten nemen hyperlinks met krantenkoppen op naar die publicaties. Het wetsvoorstel en de richtlijn staan hyperlinken nadrukkelijk toe. Dit is geheel in lijn met het arrest (…) in de Svensson-zaak (ECLI:EU:C:2014:76). Daarin heeft het Hof van Justitie geoordeeld dat een hyperlink naar een rechtmatig op het internet beschikbaar gesteld werk een mededeling aan het publiek is, maar geen inbreukmakende handeling, omdat daarmee geen «nieuw publiek» wordt bereikt. In dezelfde zaak oordeelde het Hof van Justitie dat voor het opnemen van hyperlinks naar perspublicaties achter een betaalmuur wel voorafgaande toestemming van rechthebbenden is vereist, omdat daarmee een «nieuw publiek» wordt bereikt."
De minister is onvolledig, het Svensson-arrest gaat over de ‘framed’ hyperlink: De hyperlink waarbij (een deel van) de bronwebsite waarnaar verwezen wordt, getoond wordt binnen het frame van de eigen website. Met een gewone hyperlink naar een publicatie achter een betaalmuur wordt geen <<nieuw publiek>> bereikt, de gebruiker dient immers nog te betalen voordat hij de publicatie kan zien.
"4.7. (...) In de memorie van toelichting bij artikel 7b Wnr (...): “In de derde plaats is daarenboven ook de overname van enkele woorden en hele korte fragmenten, zogenaamde snippets, uit een perspublicatie toegestaan. Een aanbieder van een dienst van de informatiemaatschappij mag dus hyperlinks met krantenkoppen vergezeld van enkele woorden of hele korte fragmenten uit een perspublicatie blijven overnemen zonder toestemming van de uitgever. Het overnemen van verkleind weergegeven foto’s kan onder het citaatrecht vallen en is alsdan ook toegestaan."
"4.5 (…) Daarnaast heeft de minister (…) het volgende over hyperlinken in relatie tot artikel 7b Wnr meegedeeld: “Uitgevers plaatsen perspublicaties op het Internet. Nieuwsaggregatoren en mediamonitoringdiensten nemen hyperlinks met krantenkoppen op naar die publicaties. Het wetsvoorstel en de richtlijn staan hyperlinken nadrukkelijk toe. Dit is geheel in lijn met het arrest (…) in de Svensson-zaak (ECLI:EU:C:2014:76). Daarin heeft het Hof van Justitie geoordeeld dat een hyperlink naar een rechtmatig op het internet beschikbaar gesteld werk een mededeling aan het publiek is, maar geen inbreukmakende handeling, omdat daarmee geen «nieuw publiek» wordt bereikt. In dezelfde zaak oordeelde het Hof van Justitie dat voor het opnemen van hyperlinks naar perspublicaties achter een betaalmuur wel voorafgaande toestemming van rechthebbenden is vereist, omdat daarmee een «nieuw publiek» wordt bereikt."
De minister is onvolledig, het Svensson-arrest gaat over de ‘framed’ hyperlink: De hyperlink waarbij (een deel van) de bronwebsite waarnaar verwezen wordt, getoond wordt binnen het frame van de eigen website. Met een gewone hyperlink naar een publicatie achter een betaalmuur wordt geen <<nieuw publiek>> bereikt, de gebruiker dient immers nog te betalen voordat hij de publicatie kan zien.
"4.7. (...) In de memorie van toelichting bij artikel 7b Wnr (...): “In de derde plaats is daarenboven ook de overname van enkele woorden en hele korte fragmenten, zogenaamde snippets, uit een perspublicatie toegestaan. Een aanbieder van een dienst van de informatiemaatschappij mag dus hyperlinks met krantenkoppen vergezeld van enkele woorden of hele korte fragmenten uit een perspublicatie blijven overnemen zonder toestemming van de uitgever. Het overnemen van verkleind weergegeven foto’s kan onder het citaatrecht vallen en is alsdan ook toegestaan."
Dit is alleen van belang voor content achter een betaalmuur. Content die voor iedereen toegankelijk is mag sinds het Svensson-arrest met een hyperlink naar de bronwebsite in zijn geheel 'geframed' worden.
Auteurswet
"4.18. (...) Voor zover het perspublicaties betreft die zijn opgesteld door journalisten in dienst van de Uitgevers komt het auteursrecht op grond van artikel 7 Aw toe aan de Uitgevers. Daarnaast hebben de Uitgevers met de overlegging van de producties 17 tot en met 19 voldoende onderbouwd dat voor zover het perspublicaties betreft die zijn opgesteld door freelance journalisten die werken voor de Uitgevers, dat de Uitgevers op grond van de overeenkomsten die zij met de freelance journalisten hebben gesloten bevoegd zijn om in eigen naam op te treden tegen een inbreuk op de auteursrechten van die freelance journalisten. Voor zover de naam van de auteur in een perspublicatie van de Uitgevers er niet bij staat vermeld, komt dat recht aan de Uitgevers toe op grond van artikel 9 Aw."
Auteurswet
"4.18. (...) Voor zover het perspublicaties betreft die zijn opgesteld door journalisten in dienst van de Uitgevers komt het auteursrecht op grond van artikel 7 Aw toe aan de Uitgevers. Daarnaast hebben de Uitgevers met de overlegging van de producties 17 tot en met 19 voldoende onderbouwd dat voor zover het perspublicaties betreft die zijn opgesteld door freelance journalisten die werken voor de Uitgevers, dat de Uitgevers op grond van de overeenkomsten die zij met de freelance journalisten hebben gesloten bevoegd zijn om in eigen naam op te treden tegen een inbreuk op de auteursrechten van die freelance journalisten. Voor zover de naam van de auteur in een perspublicatie van de Uitgevers er niet bij staat vermeld, komt dat recht aan de Uitgevers toe op grond van artikel 9 Aw."
Voor het op eigen naam vorderen van schadevergoeding wegens het schenden van andermans rechten dient de lastgever (de freelancer in dit geval) afstand gedaan te hebben van zijn recht op schadevergoeding. Mij lijkt dat onwaarschijnlijk en dat zou betekenen dat de uitgevers alleen schadevergoeding kunnen vorderen mede namens de freelancers.
"4.22. HowardsHome heeft voorts betwist dat met de signaleringen sprake is van een openbaarmaking aan een nieuw publiek omdat de informatie in de signaleringen afkomstig is uit publiekelijk beschikbare RSS-feeds. HowardsHome wordt daarin wat de hyperlinks in de signaleringen betreft wel gevolgd, maar met betrekking tot de woorden en thumbnail in de signaleringen niet. Uit het hiervoor reeds genoemde Svennson-arrest (zie hiervoor 4.5) blijkt dat met een hyperlink naar een rechtmatig op het internet beschikbaar gesteld werk geen nieuw publiek wordt bereikt. (...) In de signaleringen worden echter niet alleen hyperlinks aangeboden, maar ook tekst en thumbnails uit RSS-feeds van de Uitgevers."
"4.22. HowardsHome heeft voorts betwist dat met de signaleringen sprake is van een openbaarmaking aan een nieuw publiek omdat de informatie in de signaleringen afkomstig is uit publiekelijk beschikbare RSS-feeds. HowardsHome wordt daarin wat de hyperlinks in de signaleringen betreft wel gevolgd, maar met betrekking tot de woorden en thumbnail in de signaleringen niet. Uit het hiervoor reeds genoemde Svennson-arrest (zie hiervoor 4.5) blijkt dat met een hyperlink naar een rechtmatig op het internet beschikbaar gesteld werk geen nieuw publiek wordt bereikt. (...) In de signaleringen worden echter niet alleen hyperlinks aangeboden, maar ook tekst en thumbnails uit RSS-feeds van de Uitgevers."
De rechtbank volgt de minister dat het Svensson-arrest over gewone hyperlinks gaat, en niet over 'framed' hyperlinks. De rechtbank haalt later het Renckhoff-arrest nog aan om te onderbouwen dat de overname van tekst en thumbnails een mededeling is aan nieuw publiek, verwarrend omdat bij het Renckhoff-arrest de hyperlink ontbrak.
"4.26. Voorts doet HowardsHome een beroep op het in artikel 15a, tweede lid, Aw neergelegde recht op het citeren in de vorm van persoverzichten van in een dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift verschenen artikelen. HowardsHome voert daarbij aan dat artikel 15a, tweede lid, Aw exact de dienst omschrijft die zij verleent, namelijk het in de vorm van een digitaal persoverzicht aan haar klanten aanbieden van artikelen uit dag-, nieuws- of weekbladen."
Het beroep op het citaatrecht slaagt. Merkwaardig aan het tweede lid van art. 15a Aw is dat het geen voorwaarden stelt over hoeveel je mag citeren, of de content achter een betaalmuur staat, dat je de bron dient te vermelden of dat een hyperlink naar de bron verplicht is. Naar de letter van de wet mag je volledige artikelen zonder bronvermelding overnemen als je dat doet in de vorm van een persoverzicht. Dat lijkt mij niet de bedoeling van de wetgever.
"4.26. Voorts doet HowardsHome een beroep op het in artikel 15a, tweede lid, Aw neergelegde recht op het citeren in de vorm van persoverzichten van in een dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift verschenen artikelen. HowardsHome voert daarbij aan dat artikel 15a, tweede lid, Aw exact de dienst omschrijft die zij verleent, namelijk het in de vorm van een digitaal persoverzicht aan haar klanten aanbieden van artikelen uit dag-, nieuws- of weekbladen."
Het beroep op het citaatrecht slaagt. Merkwaardig aan het tweede lid van art. 15a Aw is dat het geen voorwaarden stelt over hoeveel je mag citeren, of de content achter een betaalmuur staat, dat je de bron dient te vermelden of dat een hyperlink naar de bron verplicht is. Naar de letter van de wet mag je volledige artikelen zonder bronvermelding overnemen als je dat doet in de vorm van een persoverzicht. Dat lijkt mij niet de bedoeling van de wetgever.
HowardsHome wint de zaak en krijgt € 18.176,00 van haar kosten toegewezen. Of daarmee al haar kosten zijn vergoed meldt het vonnis niet.
RechtbankAmsterdam 30 oktober 2024, ECLI:NL:RBAMS:2024:6563
De gedaagde partij heeft als bedrijfsvoering het maken van persoverzchten. De vraag is of gedaagde daarmee een inbreuk maakt op het persuitgeversrecht, dan wel het auteursrecht of het databankenrecht van de uitgevers van diverse kranten en bladen. De rechtbank oordeelt van niet.
14 november 2024 gepubliceerd.