03 juni 2025

Advocaat piept er tussenuit

ECLI:NL:GHAMS:2025:1442
Gerechtshof Amsterdam
Gemachtigde appellant VAAAM AG: mr. R.P.J. Ribbert te Amsterdam
Gemachtigde geïntimeerde EEN Media c.s.: mr. A. Bekema te Amsterdam
Raadsheren: mrs. P.F.G.T. Hofmeijer-Rutten, E.E. van Tuyll van Serooskerken-Röell en D. Kingma

Het hoger beroep van de meest bizarre claim die ik tot nu toe onder ogen kreeg. Maar liefst 275.000 euro werd er geëist voor het gebruik van 101 foto's die het mediabedrijf in het (verre) verleden publiceerde. Daar zullen misschien best een paar foto's onrechtmatig van zijn gepubliceerd, maar het bedrijf had abonnementen bij meerdere persfotoagentschappen en als er foto's van sociale media werden overgenomen gebeurde dat veelal met bronvermelding. Bovendien betreft het dan altijd hergebruik van een reeds op het openbare internet gepubliceerde foto.

Op één foto na wees rechtbank Amsterdam in april 2023 de vordering af. Ze presteerde het echter wel om meer dan het halve vonnis te vullen met die ene foto. Of het daadwerkelijk een inbreuk was en waar het tarief op is gebaseerd bleef onduidelijk. Bovendien was er een wollig uitstapje naar Zwitser recht nodig om te beargumenteren waarom het mediabedrijf moest betalen voor die ene foto.

Het vervolg laat zien hoe de malafide praktijken van fototrollen in Nederland gefaciliteerd worden...

De rechtbank in België betitelde Permission Machine als auteursrechttrol. De Italiaanse mededingingsautoriteit deelde boetes uit aan fototrol Photoclaim en haar advocaat Robert Fechner. Nederland steekt daar schril bij af; een mededingingsautoriteit die weigert op te treden. En het Amsterdamse hof dat deze zaak weigert te betitelen als misbruik van recht, terwijl dat naar mijn mening overduidelijk is.  
  
Uit het arrest:


Samenvatting van de zaak

"Vaaam komt naar eigen zeggen op voor een aantal aangeslotenen, die al dan niet als licentiehouder de auteursrechten van fotografen geldend willen maken. Zij stelt dat EEN Media c.s. met publicatie van foto’s op hun websites inbreuk op die auteursrechten maken. De rechtbank heeft het grootste deel van de vorderingen afgewezen omdat niet duidelijk was dat Vaaam bevoegd is om de desbetreffende vorderingen in te stellen. Ten aanzien van de foto’s van één fotograaf die aangesloten is bij Vaaam is de vordering tot schadevergoeding wel toegewezen. Het hof komt, net als de rechtbank, tot het oordeel dat Vaaam alleen voor de foto’s van de rechtstreeks bij haar aangesloten fotograaf heeft aangetoond dat zij bevoegd is een gebod tot staking van inbreukmakend gebruik daarvan en/of schadevergoeding te vorderen."
Het hof maakt dezelfde fout als de rechtbank. Bevoegd betekent dat je namens, of mede namens de rechthebbende schadevergoeding mag vorderen. Vaaam vordert op eigen naam.


Het geding in hoger beroep

"1. EEN Media c.s. zal bevelen om iedere inbreuk op de auteursrechten te staken en gestaakt te houden, op straffe van een dwangsom"
De foto's waren allemaal al verwijderd...


Feiten

"3.15 Een stuk, getiteld Acknowledgement of Transfer and Confirmation of Assignment of Rights, door [naam] en Vaaam ondertekend in november 2023 (hierna: de verklaring van 2023), luidt voor zover van belang:
1, [naam] , am a professional photographer (hereinafter "Photographer'') and hereby confirm that I am the author and rights holder of the lmage(s) infringed on by EEN Media (hereinafter "lnfringer") and attached hereto in Appendix A (hereinafter "Media Content").
As per the termination between myself and Blaublut Edition by STOCK4B GmbH on 20.09.2017, 1 hereby confirm that the rights to all images in question have been returned to me, and with that, the rights to pursue and exploit these works.
1 have engaged in the services of VAAAM AG (hereinafter "Agency"), as my exclusive agent in enforcing matters of copyright infringement.(...)
Bij deze verklaring is een bijlage gevoegd met gegevens over zeven foto’s."

Een verklaring die ná het vonnis is opgemaakt. Blijkbaar verkocht de fotograaf zijn foto's via Blaublut, een van de andere cliënten van Vaaam. En werd voor zes van de zeven foto's bij aanvang van het geschil, achter de rug om van de fotograaf, schade gevorderd namens Blaublut.


Beoordeling

"5.3 (...) Anders dan EEN Media c.s. aanvoert maakt Vaaam geen misbruik van recht door dat appel in te stellen en evenmin door een positie in deze appelprocedure te kiezen die afwijkt van die in eerste aanleg. Het appel heeft immers mede ten doel eventuele fouten te herstellen. Dat de proceskostenveroordeling nog niet is betaald doet daaraan niet af."
Een verzoek om staking van de inbreuk terwijl alle foto's zijn verwijderd... nieuwe verklaringen die ingebracht worden... en ondanks een veroordeling bij voorraad nog niks betaald. Ik vind dat wél misbruik van recht.

"5.6. Vaaam grieft tegen het uitgangspunt van de rechtbank dat zij zich zou hebben opgeworpen als auteursrechthebbende. Zij stelt dat het een misvatting is dat zij zich als zodanig opwerpt of heeft opgeworpen. Vaaam is niet de auteursrechthebbende. Vaaam heeft, zo stelt zij, vanaf het begin betoogd dat zij de lasthebber is die auteursrechten handhaaft op de foto's waarvan de exclusieve rechten door de fotografen aan de fotoagentschappen zijn overgedragen. Verder heeft [naam] haar rechtstreeks een last tot handhaving gegeven. Ook in haar sommatiebrieven aan EEN Media c.s. is nooit het standpunt ingenomen dat Vaaam zelf de rechthebbende op de foto's is."
Vaaam heeft dat inderdaad betoogd. Maar kon niet bewijzen dat zij met alle fotoagentschappen een lastgevingsovereenkomst had én dat de fotografen hun rechten hadden overgedragen aan de fotoagentschappen.
Op basis van wat ik gezien heb, het vonnis en dit arrest lijkt ook bewijs, dat de fotograaf lastgever is, te ontbreken.

"5.9. Op de volmachten van Instar en Avalon kan Vaaam zich in het kader van deze procedure niet beroepen, reeds omdat zij heeft nagelaten om de procedure daadwerkelijk in naam van the client aanhangig te maken; (...) Ook heeft Vaaam er niet voor gezorgd dat de auteursrechthebbenden alsnog aan de procedure zijn gaan deelnemen door middel van tussenkomst of voeging aan de zijde van Vaaam."
Hier bevestigt het hof dat een volmacht niet voldoende is om op eigen naam schadevergoeding te vorderen. Lijkt me dat je als appellant, nádat je er op gewezen bent dat je namens de rechthebbenden dient te procederen, die rechthebbenden niet alsnog mag toevoegen.

"5.10. (...) het Zwitserse recht laat volgens Yourscene in elk geval niet toe dat Vaaam handhavingsacties instelt zonder zelf rechthebbende te zijn. Het lag op de weg van Vaaam om te stellen en te onderbouwen dat en waarom zij deze vorderingen kan instellen; zij kon niet volstaan met het overleggen van documenten van Blaublut die voorts op punten niet zijn te rijmen met de eerder overgelegde documenten.(...).
Door Vaaam is dus onvoldoende onderbouwd gesteld dat zij de onderhavige vordering tot handhaving heeft ingesteld namens de auteursrechthebbenden (HR 2 april 1993, ECLI:NL:HR:1993:ZC0919), zodat zij in deze vordering niet-ontvankelijk is."
Het uitstapje van de rechter in eerste aanleg naar Zwitsers recht blijkt drijfzand, van de foto van de rechtstreeks aangesloten fotograaf is Vaaam immers niet de rechthebbende. En had Vaaam dus moeten vorderen namens de auteursrechthebbende fotograaf.

"5.11. Alleen voor [naam] is, gelet op de onder 3.14 en 3.15 geciteerde documenten, voldoende aangetoond dat Vaaam over een volmacht beschikt om op eigen naam deze procedure te voeren. Dat, zoals Yourscene aanvoert, eerdere door [naam] ondertekende verklaringen onduidelijk, tegenstrijdig en mogelijk onjuist zijn doet daaraan niet af."
Het hof spreekt zichzelf tegen. Bij de agentschappen oordeelt ze immers bij punt 5.9 dat een volmacht niet voldoet. En dat klopt. Met een volmacht kun je niet op eigen naam procederen, daar is een lastgevingsovereenkomst voor vereist*.

"5.14. (...) Vaaam stelt dat zij optreedt als lasthebber van [naam] ter zake van de thans in appel in geding zijnde zeven foto’s van [naam] (aangeduid als I, J, K, M, T, AI en de ook in eerste aanleg voorliggende foto AK). De onder 3.14 en 3.15 geciteerde verklaringen in onderlinge samenhang bezien vormen voldoende onderbouwing van de stelling dat de rechten (weer) bij [naam] berusten en dat hij de exploitatierechten heeft overgedragen aan Vaaam , die hij heeft gemachtigd om op Vaaam ’s eigen naam schadevergoeding wegens inbreuk te vorderen."
Vaaam stelt dat zij als lasthebber optreedt, uit niets blijkt echter dat er een lastgevingsovereenkomst is. Een machtiging (toestemming) om op eigen naam op te treden is niet voldoende. Schadevergoeding vorderen op eigen naam dient in opdracht en voor rekening van de rechthebbende te gebeuren. 

"5.15. Yourscene voert aan dat niet te verklaren valt dat de foto’s waarop de gevorderde schadevergoeding ziet al voor de beëindiging van de overeenkomst met Blaublut naar Vaaam zouden zijn verstuurd zodat zij vallen onder een op dat moment nog niet gesloten overeenkomst met Vaaam .
(...)
Dat verweer faalt. De verklaringen van [naam] zijn duidelijk en daaruit blijkt dat hij de rechten op zijn foto’s aanvankelijk aan Blaublut had overgedragen maar deze, na het einde van de betreffende overeenkomst, weer heeft teruggekregen. (...) De foto AK was al in 2011, dus jaren voor de beëindiging, de overdracht, het retourneren en de verklaring van 2023 gemaakt. Tegen die achtergrond is zeer aannemelijk dat sprake is van een verschrijving in de scheppingsdatum."

Blijkbaar mag een fototrol, die nog niet bestond ten tijde van de vermeende inbreuken, achteraf allerhande verklaringen opstellen en inbrengen.

"5.17 (...) Van aanvullende schade is geen sprake, mede in aanmerking nemende dat het niet gaat om exclusieve foto’s; ze staan ook op shutterstock.
(...)
Vaaam heeft daarop niet meer gereageerd."

De fotograaf verkocht zijn foto's niet alleen via Blaublut, ook via Shutterstock. Van exclusieve foto's is dus geen sprake en de kans is groot dat de gedaagde de foto's aankocht, of gebruikte met een bronvermelding naar een sub-licentie. Dat de foto's helemaal niet onrechtmatig zijn gebruikt.
De advocaat blijkt er tussenuit gepiept.

"5.18 (...) de vergoeding schattenderwijs stellen op 7x € 50, derhalve € 350. Nu de inbreuk is gemaakt op het moment van publicatie door Yourscene is er, anders dan Yourscene betoogt, geen reden om de wettelijke rente op een ander dan dat moment te laten ingaan. Dat die datum de door de rechtbank aangehouden datum van 3 december 2012 was is niet betwist."
Het hof schat de schade per foto op 50 euro, meer dan een factor tien lager dan de rechtbank die op een bedrag van € 562,50 uitkwam. Het hof gaat voor de wettelijke rente uit van de datum van die ene foto, terwijl die andere zes foto's op andere datums zijn gepubliceerd door gedaagde.


Het oordeel

"Het hof:

vernietigt het vonnis waarvan beroep, voor zover daarbij in het dictum onder 5.1 een veroordeling van Yourscene om aan Vaaam € 562,50 te betalen is uitgesproken,

en opnieuw rechtdoende:

veroordeelt Yourscene tot betaling aan Vaaam van een bedrag van € 350 ter vergoeding van de schade van [naam] , te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 3 december 2012 tot aan de dag der algehele voldoening;"


Nul rechtsbescherming in Nederland voor de fotogebruiker. Deze ondernemer heeft drie jaar lang stress gehad, meer dan 60.000 euro en een heleboel tijd moeten investeren om zich te verdedigen. Terwijl hij dus mogelijk niet eens foto's onrechtmatig heeft overgenomen.

Het arrest geeft een aardig inkijkje hoe fotografen gepiepeld worden. Bij deze fotograaf zijn er minimaal twee partijen geweest die, achter zijn rug om, onrechtmatig schadevergoeding vorderden. Voor een vermeende inbreuk op ZIJN auteursrecht.

De enige die hier garen bij spinnen zijn de premiejagers en de advocaten van beider partijen. Procedures kosten de maatschappij waanzinnig veel geld, ook de uren van de rechtbank en het hof moeten betaald worden hè.


Gerechtshof Amsterdam 3 juni 2025, ECLI:NL:GHAMS:2025:1442
Vordering wegens gestelde inbreuk op auteursrechten foto’s ingesteld door daartoe ingerichte onderneming die het internet doorzoekt- aantonen gerechtigdheid om de onderliggende vorderingen in te stellen


* Daar studeren mensen op af... Het verschil tussen volmacht en lastgeving. Of je wel of niet op eigen naam mag procederen. NB. Ik heb in de tekst namens en op eigen naam onderstreept, want ik snap dat het voor de leek lastig te volgen is.
Als ik tijd en zin krijg, ga ik misschien cassatie in belang der wet proberen. Maar er loopt er al eentje, eerst maar eens afwachten hoe dat afloopt. Het is anders zonde van mijn tijd. En ik probeer een boek af te krijgen. Daar komt naar aanleiding van deze zaak een paragraaf over de volmacht in.

24 juni 2025 gepubliceerd